İştirak Nafakası

İştirak Nafakası

İştirak nafakası, boşanma ya da ayrılık davası sonucu velayeti hakkı kendisinde olmayan ebeveynin çocukların bakımı, eğitimi, gelişimi için oluşacak giderlere katılması sebebiyle hükmedilen nafaka türüdür. Yani çocuklar için ödenmektedir. Bu nedenle de eşler arasında evliliğin ya da ortak yaşamın sona ermesinde hangi tarafın kusurlu olduğunun bir önemi yoktur. Taraflardan birinin talep etmesine de ihtiyaç bulunmamaktadır. Mahkeme kendiliğinden re’sen karar verir.

Nafaka miktarı, tarafların sosyal ve ekonomik durumu, çocukların yaşı, eğitim masrafları gibi tüm etkenler dikkate alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

İştirak nafakası ne kadar sürer?

İştirak nafakası için bir süre belirlenmez. Süresiz olarak iştirak nafakasına hükmedilir. Nafaka yükümlüsünün sosyal ve ekonomik durumunda önemli bir değişikliğin olması durumunda nafaka miktarının indirilmesi/arttırılması veya olağanüstü durumların varlığı halinde kaldırılması için dava açılabilir.

İştirak nafakası hangi hallerde kaldırılır?

Çocuk, 18 yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücüne sahip ise artık ergin kabul edilir ve nafaka kendiliğinden kalkar, mahkeme kararına ihtiyaç yoktur. Ergin olduktan sonra ödenen nafaka, nafaka yükümlüsü tarafından sehven ödendiği gerekçeleriyle iadesi talep edilemez. Yargıtay kararları ile ahlaki bir ödevin yerine getirilmesi olarak kabul edilmektedir.

Çocuk ergin olmasına rağmen eğitim hayatı devam ediyor ise nafaka yükümlülüğü devam eder. Ancak artık bu nafaka türü iştirak nafakası değil yardım nafakasıdır. Nafaka yükümlüsü tarafından ergin olduğu gerekçesiyle ödeme yapılmaması durumunda, ergin çocuk ana veya babasına karşı yardım nafakası talebini içerir dava açabilir. Burada çocuğun eğitim hayatının devam ediyor olması önemlidir. Çocuğun lisans eğitimini tamamlaması için anne-babasının destek olması gerektiği kabul edilir. Çocuk meslek hayatına atıldıktan sonra ihtiyacı ortadan kalmış ise nafakanın kaldırılması davası açılarak nafaka yükümlülüğünün sona ermesi talep edilebilir.

İştirak nafakası ödenmez ise ne yapılabilir?

İştirak veya yoksulluk nafakasına ilişkin karar kesinleştikten sonra nafaka yükümlüsüne karşı icra takibi başlatılabilir. Ayrıca nafaka borcunu ödememek İcra ve İflas Kanunu’na göre bir disiplin suçudur ve cezası 3 aya kadar tazyik hapsidir. Ancak öncelikle icra takibi başlatılmalı ve borçluya icra emri tebliğ edilmiş olmalıdır. İcra emrine rağmen ödeme yapılmaması durumunda İcra Ceza Mahkemesi’ne başvurularak nafaka yükümlüsünün cezalandırılması istenir. Şikayete bağlı bir suçtur. Nafaka yükümlülüğünün ihlal edildiği tarihten itibaren 3 ay içinde İcra Mahkemelerine şikayet yoluyla başvurulmalıdır. Aksi takdirde şikayet hakkı düşer. Tazyik hapsine karar verilen nafaka yükümlüsü, şikayete konu nafaka borcunu öder ise tahliye edilir. 

İştirak nafakası alacaklısı kimdir?

İştirak nafakası çocuk için ödenen bir nafakadır. Alacaklısı velayet hakkı kendisinde olan taraftır.

Kadınlarda iştirak nafakası öder mi?

Çocuğun velayeti babaya verilmişse tarafların sosyal ve ekonomik durumu da dikkate alınarak anne de iştirak nafakası yükümlüsü olabilir.

Asgari ücretli ne kadar iştirak nafakası öder?

Çocuğun eğitim giderleri dikkate alınarak 750-1500 TL arasında iştirak nafakasına hükmedilebilir. 

Asgari ücret artınca nafaka artar mı?

İştirak nafakası ile ilgili hüküm kurulurken her yıl hangi oranda arttırılacağı konusunda da karar verir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları ile nafaka miktarının arttırılması için belirlenecek oran TÜİK’in açıkladığı ÜFE oranını geçmemelidir. Asgari ücretin artması ile nafaka miktarı artış göstermez. Ancak masrafların artması ile birlikte gerekçe gösterilerek nafakanın artış oranından daha fazla arttırılması için nafakanın arttırılması için dava açılabilir. 

İştirak nafakası ödemesi nasıl yapılır?

Nasıl ödeneceği konusunda mahkeme tarafından genellikle bir karar verilmez. Günümüz koşullarında bankadan havale/eft yoluyla ödeme yapılır. Nafaka için açılan bir icra takibi var ise nafaka tutarının icra müdürlüğü hesaplarına yapılması daha doğru olacaktır. Elden yapılan ödemelerin ispatı zor olacağından elden nakit ödeme yapılması doğru değildir.

İştirak nafakası maaştan kesilir mi?

Nafaka için icra takibi başlatılmış ve borçlu nafaka yükümlüsüne icra emri tebliğ edilmiş olmasına rağmen ödeme yapılmamış ise alacaklının talebi ile icra müdürlüğü tarafından borçlunun almakta olduğu maaşından nafaka tutarının kesilerek gönderilmesi için işverene maaş haczi gönderilir. Aylık nafaka tutarı öncelikli alacaklardan olduğundan borçlunun maaşında başkaca haciz var ise onun önüne geçer ve maaşından nafaka tutarı kesilir. Fakat birikmiş nafaka alacakları adi alacak gibi değerlendirilir. Borçlunun maaşında başkaca haciz var ise sıraya girer. Önceki dosya borcu bitince birikmiş nafaka borcu ödemesi işveren tarafından icra müdürlüğüne ödenir.

İştirak nafakasına faiz işler mi?

İştirak nafakasına hükmedilen tarihten itibaren faiz istenebilir. 

İştirak nafakası maaşın kaçta kaçı?

Maaşın %25 ile %60’ı arası mahkeme tarafından tarafların sosyal ve ekonomik durumuna, çocukların yaşı ve eğitim durumuna göre karar verilir.

İştirak nafakası toptan ödenir mi?

Hayır. İştirak nafakası irat biçiminde ödenir. Çünkü çocuğun ihtiyaçları devamlılık arz etmektedir.

İştirak nafakasında zamanaşımı süresi nedir?

10 yıldır. Geriye dönük 10 yıllık nafaka alacağı için icra takibi yapılabilir.