Eşlerin evlilik birliğini sona erdirmek istemesi durumunda mahkeme kararıyla evliliğin sona erdirilmesi mümkündür.
Dava anlaşmalı boşanma davası olarak açılabileceği gibi, tarafların anlaşamaması durumunda çekişmeli boşanma davası olarak da açılabilir.
Anlaşmalı boşanma davasını çekişmeli boşanma davasından ayıran en önemli fark dava süresidir. Çekişmeli boşanma davası her durum ve koşula göre farklılık gösterebilmekle birlikte dava 1-2 yıl arası sürebilmektedir. Anlaşmalı boşanma davası ise, eşler her hususta anlaştıklarından mahkeme protokolü inceleyip, çocuk var ise velayet hususu ile ilgili değerlendirme yaptıktan sonra kararını verir. Genellikle anlaşmalı boşanma davaları tek celse de karara bağlanır.
Çekişmeli boşanma davalarında evliliğin nasıl ve ne şekilde sona erdiği, kusurun kimde olduğu, iddia edilen olayların nasıl yaşandığı ile ilgili bir dava dilekçesi hazırlanmalı ve deliller ile iddialar ispat edilmelidir. Boşanma sebepleri Medeni Kanun’da ayrı ayrı düzenlenmiştir. Bunlar:
- Zina
- Hayata kast, pek kötü ve onur kırıcı davranış
- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
- Terk
- Akıl Hastalığı
- Evlilik birliğinin sarsılması
İçindekiler
Çekişmeli Boşanma Davasında Dava Dilekçesi ve Deliller
Çekişmeli boşanma davalarında boşanma kararının alınmasına sebep olan her olay veya durumun ayrıntılarıyla tarihleri verilerek dava dilekçesinde yazılması gerekmektedir. Ancak hangi sebep ya da sebeplere dayanılacak ise ayrıca ve açıkça belirtilmelidir. Yani hem zina sebebiyle hem de şiddetli geçimsizlik nedeniyle dava açılacak ise bunların ayrıca sebepleri belirtilerek yazılması gerekmektedir. Sadece zina sebebiyle açılan bir boşanma davası zina olgusu ispat edilmediği takdirde boşanma talebi reddedilecektir. Ancak evliliği temelinden sarsan hakarete varan söylemler, cinsel isteksizlik, toplum içinde sürekli olarak küçük düşürücü davranışlarda bulunulması, eve sürekli geç gelinmesi gibi sebeplerinde varlığı halinde şiddetli geçimsizlik nedeniyle de boşanma talep edilmelidir. Her iki sebep ileri sürülerek dava açılması durumunda mahkeme öncelikle özel boşanma sebebi olan zina iddiasını araştıracaktır. Zina olgusu ispat edildiği takdirde tarafların zina sebebiyle boşanmalarına karar verilecektir.
Burada boşanma sebebinin doğru ve açık şekilde mahkemeye iletilmesinin gerek kusur yönünün ispatı açısından gerekse mahkemenin takdir yetkisi açısından büyük öneme sahiptir. Mahkeme genel boşanma sebepleri ile açılan bir davada takdir yetkisine sahiptir. Evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığı mahkemece tayin edilir. Ama örneğin zina sebebiyle boşanma davası açılıp ispat edildiğinde artık mahkemenin bir takdir yetkisi olmayıp, tarafların boşanmalarına karar verecektir.
Kusur yönünden ispat her türlü delille mümkündür. Bu konuda yasal bir sınırlama bulunmamaktadır. Eşlerden birinin başka bir türlü ispat etmesinin mümkün olmadığı durumlarda aldığı ses kaydı, whatsapp yazışmaları, ekran görüntüleri, fotoğraflar, video kayıtları ve en önemlisi de tanık beyanları delil olarak kabul edilmektedir.
Müşterek çocuklar boşanma davasında tanık olarak dinlenebilir mi?
12 yaşından büyük bir çocuk mahkeme huzurunda tanık olarak dinlenebilir. 12 yaşından küçük ise veyahut mahkeme önünde beyanda bulunması çocuk için travmatik bir durum oluşturacak ise, pedagog eşliğinde dinlenebilir. Pedagog bu durumda çocukla yaşına uygun ve anlayabileceği şekilde anne ve babası arasında yaşanılanlar ile ilgili bilgi alır ve aldığı bilgiyi mahkemeye bir rapor halinde sunar. Çocukların beyanı genellikle görgüye dayalı olduğundan büyük önem arz eder.
Boşanma davasında karşı dava ne anlama gelir?
Davacı sebeplerini belirterek boşanmak istediğini ve evliliğin sona ermesinde karşı tarafın kusurlu olduğunu ve diğer taleplerini içeren bir dava dilekçesi sunar. Özetle, evliliğimiz şu ve şu sebeplerle çekilmez bir hal almıştır, karşı taraf kusurludur der.
Karşı davada da, diğer eş de boşanma davasına karşılık bir dava açar ve özetle; bende boşanmak istiyorum ama evliliğin sona ermesinde kusurlu ben değilim kusurlu karşı taraftır der.
Karşı dava davalının cevap dilekçesi verme süresinde açılabileceği gibi daha sonradan da açılarak her iki dava birleştirilir. Burada mahkeme toplanan delillere göre bir karar verir.
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması (Şiddetli Geçimsizlik)
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması genel bir boşanma sebebidir. Herhangi bir yaşanan olay veya durum evliliği çekilmez bir hale sokmuş olabilir. Eşler arasında fikir ayrılığı yaşanması, eşlerden birinin evliliği devam ettirmeye yönelik hevesinin kalmaması evliliği çekilmez bir hale sokabilir. Ancak burada “temelinden sarsılma” ifadesine dikkat etmek gerekir. Geçici ufak tefek anlaşmazlıkların, dargınlık, kırgınlık veya kaprislerin evliliği temelinden sarsacak derecede ağır yaşanması veya süreklilik arz ederek evliliği çekilmez bir hale sokması gerekir.
Fiziksel, psikolojik veya ekonomik şiddet uygulama, cinsel ilişkiye girmeme, aileyle birlikte yaşama ayrı bir konutun olmaması, sadakat yükümlülüğüne aykırı davranışlar, hakaret etme, ailesine hakaret etme, toplum içinde rencide etme vb. sayılabilecek tüm davranışlar evlilik birliğini temelinden sarsabilir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle açılan boşanma davasında, davacının evliliğin sona ermesinde davalının kusurlu olduğunu ispatlamak zorundadır.
Şayet davacı dava sonucunda daha ağır kusurlu bulunursa ve davalı da boşanmak istemiyor ise bu durumda boşanma davası reddedilecek ve evlilik birliği kaldığı yerden devam edecektir. Ancak davalı yanın boşanmak istememesi, hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olmamalı veya eşler ve var ise çocuklar için evliliğin devam etmesinde bir yarar olmamalıdır.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında davacı ile davalı eşit kusurlu bulunur ise tarafların boşanmalarına karar verilir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında davacı kusursuz veya daha az kusurlu ise yine tarafların boşanmalarına karar verilir.
Çekişmeli boşanma davası ne kadar sürede sonuçlanır?
İddia edilen olaylar, toplanacak deliller, tanık deliline dayanılmış ise dinlenecek tanıkların adresleri, kurumlara yazılacak müzekkere cevaplarının beklenmesi, mahkemenin yoğunluğu gibi birçok etmen dava süresini etkilemektedir. Bu nedenle bir dava süresi için genel bir süre vermek güç olsa da ortalama 1-2 yıl arası sürmektedir.
Mahkemece sosyal ve ekonomik durum araştırması neden yapılır?
Taraflardan birinin nafaka veya tazminat talep etmesi durumunda mahkemece belirlenecek tutar tarafların sosyal ve ekonomik durumuna göre olacağından bu araştırma yapılır.
Mahkeme tarafların yerleşim yeri adreslerinin bağlı bulunduğu kolluk birimlerine müzekkere yazarak, tarafların malvarlıkları, aylık gelir durumları, nerede yaşadıkları, aynı konutta kaç kişiyle ikamet edildiği, evin kira mı yoksa kendilerine mi ait olduğunu, kira ödeyip ödemediği gibi hususlarda mahkemeye bilgi verilmesini ister. Kolluk birimince görevlendirilen polis memuru ilgili tarafı arayarak bu bilgilerin cevaplarını ister ve mahkemeye iletir. Mahkeme gerekli görür ise bu bilgilerin doğruluğunu teyit için ilgili kurumlara müzekkere yazar. Alınan raporlara göre de talep edilen nafaka ve tazminat tutarlarını belirler.
Çekişmeli boşanma davasında görevli ve yetkili mahkeme
Görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde dava asliye hukuk mahkemesinde görülür.
Yetkili mahkeme ise eşlerin son 6 ay birlikte yaşadıkları konutun bağlı olduğu adliyede görülür. Ancak eşlerden birinin yerleşim yerinde de dava açılabilir.
Boşanma davası için her ne kadar avukatla temsil edilme zorunluluğu bulunmasa da süreç uzun ve hukuki bilgiye çok ihtiyaç duyulduğundan alanında uzman bir boşanma avukatı tarafından sürecin takip edilmesini tavsiye ediyoruz.