Saklı paylı mirasçıların miras bırakan yani murisin tasarruf oranını aşan kazandırmalarını tenkis davası ile kazandırmaları geri alabilir. Muris ölmeden önce malvarlığı üzerinde serbestçe tasarruf hakkına sahiptir. İstediği malvarlığını satabilir, bağışlayabilir. Ancak saklı paylı mirasçılar bu gibi tasarrufları miras payı oranında değil ancak saklı payı oranında tenkis davası ile geri alabilir. Bu dava için temel şart miras bırakanın ölümüdür. Miras bırakan sağ iken yaptığı tasarruflara karşı saklı payın ihlal edildiği gerekçesi ile tenkis davası açılamaz.
Tenkis Davası, miras bırakanın ölümü sonrasında mirasçılık haklarının düzenlenmesi amacıyla açılır. Ancak murisin her mirasçısı değil ancak saklı paylı mirasçıları bu davayı açabilir.
İçindekiler
Miras payı ile saklı pay arasında ki fark nedir?
Saklı paylı mirasçıların kimler olduğu ve saklı pay oranları kanunda açıkça belirtilmiştir. Her mirasçı aynı zamanda saklı paylı mirasçı değildir. Örneğin; murisin altsoyu olmaması halinde anne ve babası da ondan önce ölmüş ise kardeşi yasal mirasçısıdır. Ancak saklı paylı mirasçı değildir. Aynı zamanda miras payı ile saklı pay de birbirine eşit değildir.
Saklı paylı mirasçı kimlerdir?
Murisin alt soyu yani çocukları, anne ve babası, eşi saklı paylı mirasçılarıdır.
Çocuklarının saklı payı miras payının yarısıdır. Örneğin, iki çocuğu olan eşinden ölmeden önce boşanmış bir baba olsun. Muris baba ölmeden önce tüm malvarlığını çocuklarından birine bırakmış ise, diğer çocuk saklı payının kendisine verilmesi için tenkis davası açabilir. Bu örnekte miras payı 1/2 iken saklı payı malvarlığının 1/4’üdür. Yani tenkis davası ile murisin malvarlığının 1/4’ünü talep edebilecektir.
Anne ve babanın saklı payı ise miras payının 1/4’üdür.
Eşin ise saklı payı, murisin altsoyu veya anne-baba ile birlikte mirasçı olması durumunda miras payının tamamı saklı payı iken, diğer hallerde miras payının 3/4’ü saklı payıdır.
Aynı zamanda murisin saklı paylı mirasçılarının alacaklıları da tenkis davası açabilir.
Tenkis davasında davalı kimdir?
Saklı payı ihlal edilerek murisin tasarrufunu aşarak lehine kazandırma yapılan kişilere karşı bu dava açılabilir. Bu bazı durumlarda diğer mirasçılar olabileceği gibi üçüncü bir kişide olabilir. Bu malvarlığı muvazaalı olarak yani mal kaçırma kastıyla el değiştirmiş olsa dahi tenkis davası o kişiye karşı da açılabilecektir.
Tenkis Davasının Zamanaşımı Süresi Nedir?
Tenkis davasında zamanaşımı değil hak düşürücü süre vardır. Yani sürenin geçip geçmediği mahkeme tarafından re’sen gözetilir. Mirasçıların saklı payının ihlal edildiğini öğrendiği tarihten itibaren 1 yıldır. Muris ölmeden önce bu öğrenilmiş ise bu süre ölüm tarihinden itibaren başlar. Tenkis davası açabilmek için murisin ölümü şarttır. Vasiyetnameler hakkında açılacak davalar vasiyetnamenin açıldığı tarihten ve diğer tasarruflar hakkında mirasın açılmasından itibaren on yıl geçmekle düşer.